Van 10 naar 55.000 zonnepanelen
Tien jaar geleden stonden Frie van Hulten, Rinus Zebregts, Leo Boeren en Harry van den Broek aan de wieg van Energiek Heusden. In dit interview vertelt een van die ‘founding fathers’, voorzitter Frie van Hulten, over het ontstaan van de Energiecoöperatie, de twijfels, de successen en de scepsis met betrekking tot de toekomst.
De eerste vraag aan Frie, die vanaf het begin voorzitter is van Energiek Heusden, gaat over zijn motivatie destijds voor deelname aan de gezamenlijke opzet van een energiecoöperatie. “Vanuit de overheid, woningbouwverenigingen, banken en andere relevante organisaties werden destijds burgers benaderd voor het opzetten van een energiecoöperatie. Energiek Heusden moest nog opgericht worden en een aantal initiatiefnemers zocht iemand die ervaring had op het gebied van bedrijfsorganisatie en -structuur en ook op juridisch en financieel terrein. Die ervaring had ik vanwege mijn directiefunctie bij CSU, een bedrijf in de schoonmaakdienstensector dat al diverse keren een bedrijfsovername had meegemaakt. Rinus Zebregts kwam bij mij om te vragen of ik wilde helpen bij het opstarten en opbouwen. Zo begint dat. Het leek mij best leuk en ik wilde wat terugdoen voor de maatschappij. Uiteindelijk vind ik het nog steeds hàrtstikke leuk, ook omdat je heel veel mensen ontmoet die je normaal nooit zou leren kennen.”
Smeerolie
De ‘founding fathers’ konden 10 jaar geleden niet bevroeden of de coöperatie een succes zou worden. Daarom de vraag: Weleens getwijfeld aan de haalbaarheid van een energiecoöperatie in een plattelandsgemeente als Heusden? “Tuurlijk hebben we daaraan getwijfeld, maar het is een kwestie van ophouden met praten en aan de slag gaan. Je kunt het nooit alleen doen, dus is de vraag hoe je mensen meekrijgt in dit verhaal. De voornaamste rol van de voorzitter is om mensen te enthousiasmeren. Er zijn belangrijke dingen te doen, eerst creëer je voldoende draagvlak en enthousiasme in het bestuur, daarna bij de vrijwilligers en dan in de gemeente. Het moet wel leuk zijn. Dus begonnen we bij het opzetten van projecten en als we iets organiseren, om na afloop een borrel te schenken met iets lekkers erbij, als een soort smeerolie.”
PostCodeRoos-regeling
Het eerste decennium zit erop, een mooie gelegenheid om terug te kijken. Wat reken je tot de successen van de afgelopen jaren en wat is onvoldoende uit de verf gekomen? “We zijn begonnen met een crowdfundingsactie voor 10 zonnepanelen op het dak van de Lambertusschool in Haarsteeg op basis van kennis, gegevens en platformen die er op dat moment waren. Het is een leerproces geweest.” Voor iedereen was het nieuw, zegt Van Hulten, ook voor de gemeente Heusden. “We hebben -in samenwerking met de gemeente- 850 woningadviezen uitgebracht. Een succesvol initiatief in de afgelopen jaren is ook de energiebesparingsactie geweest, maar vooral de PostCodeRoos-regeling springt eruit als gunstige financieringsmogelijkheid om gezamenlijk zonne-energie op te wekken, zonder dat de zonnepanelen op het eigen dak hoeven te liggen. In dat kader zijn er 750 zonnepanelen gelegd op de daken van de Caleidoscoop in Vlijmen en De Kubus in Oudheusden. Speciaal daarvoor is een aparte coöperatie opgericht, onder auspiciën van Energiek Heusden. Van 10 naar 55.000 zonnepanelen en van startkapitaal Nul naar een kapitaalkrachtige, gezonde financiële organisatie met toekomstperspectief. We tellen onze zegeningen, maar over een juiste voortzetting van het huidige beleid maak ik me wel wat zorgen”, zegt Frie.
Duurzame energievoorzieningen
Energiek Heusden is mede afhankelijk van de voortvarendheid van een college van B&W. Dit is het derde college in 10 jaar tijd. Zijn er verschillen in voortvarendheid? “Volmondig ja”, is het antwoord. “De vorige coalitie is veruit het meest betrokken geweest bij het grootste en risicovolle project Zonnepark Oudheusden. Dat is allemaal uitgewerkt door het vorige college en het huidige college heeft de afspraken gerespecteerd, maar we zijn niet verder gekomen als het om een toekomstvisie gaat”. Dat brengt me op de vraag of het succes van Energiek Heusden vooral te danken is aan het doorzettingsvermogen van vrijwilligers of voor een deel ook een gevolg van een faciliterende en stimulerende overheid? “Als je niet op de trom roffelt, dan was Energiek Heusden niet zo’n succes geworden”, is het antwoord van Frie. Jammer dat Energiek Heusden geen muziekvereniging is, want in dat geval zou je de ritmesectie behoorlijk kunnen uitbreiden met een aantal slagwerkers. De toekomst brengt natuurlijk altijd onzekerheid met zich mee.
Als het aan voorzitter Frie van Hulten ligt dan gaat de organisatie in het komend decennium gestaag door met de leden van Energiek Heusden voorzien in hun behoefte aan een lokale gebalanceerde duurzame energievoorziening. En dat houdt in: “Het ontwikkelen, financieren, realiseren en in stand houden van duurzame energievoorzieningen; de productie en levering van duurzame energie; de organisatie van transport; afname en gebruik van energie; de afstemming van vraag en aanbod en uiteraard de energiebesparing. Dat alles is vastgelegd in de statuten”, aldus de voorzitter aan de vooravond van een nieuw decennium.
(tekst Rieky Schalken, foto Paul van Baardwijk)